Rabta Punjab

    ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਕੀਦਿਆਂ ਵਿਚ ਗਿਰਾਵਟ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਧਰਮੀ ਇਨਸਾਨ ਉਸ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਸਾਰਥਿਕ ਉਪਰਾਲਿਆਂ ਨਾਲ ਰੋਕਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਦਰਜ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਅਨੇਕਾਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਕਠਨਾਈਆਂ ਨਾਲ ਜੂਝਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। 60 ਵਿਆਂ ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਅਨੁਆਈਆਂ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀਆਂ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਅਤੇ ਮਰਿਆਦਾਵਾਂ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਸਿੱਖ ਲੀਡਰ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਸਾਹਮਣੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਕੇ ਮੁਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਤਾਂ ਇੱਕ ਮਰਦੇ ਮਜਾਹਦ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਪਰਪੱਕ ਸ਼ਰਧਾਵਾਨ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਫੇਰੂਮਾਨ ਅੱਗੇ ਆਇਆ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਆਹੂਤੀ ਦੇ ਕੇ ਮਿਸਾਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਗਿਆ। ਧਰਮ ਦੇ ਨਾਂ ਤੇ ਸਿਆਸਤ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਫੇਰੂਮਾਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਲੈਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਬਣ ਸਕੇ। ਅੱਜ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਧਰਮ ਦੀ ਪ੍ਰਫੁਲਤਾ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਮੁਫਾਦਾਂ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ , ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਉਠ ਗਿਆ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਅੱਗੇ ਅਰਦਾਸਾਂ ਕਰਕੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ ਕੰਮਾਂ ਦੇ ਨੇਪਰੇ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪਿੱਛੇ ਹ...

      ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਪ੍ਰੀਤਮ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਜਿਹੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਪਰੰਪਰਾ ਤੋਂ ਹੱਟਕੇ ਇਸਤਰੀ ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਜਾਗ੍ਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਾਰੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਕਵਿਤਾ , ਕਹਾਣੀਆਂ , ਨਾਵਲ ਅਤੇ ਜੀਵਨੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ। ਉਸਨੇ ਇਸਤਰੀ ਜਾਤੀ ਨੂੰ ਮਰਦ ਉਪਰ ਨਿਰਭਰ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਕੁਲਵਕਤੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਸੀ , ਜਿਹੜੀ ਉਭਰਦੇ ਲੇਖਕਾਂ ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਤਰੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਬਣੀ। ਉਸਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਇਸਤਰੀਆਂ ਦੇ ਕਤਲ , ਆਤਮ ਹੱਤਿਆਵਾਂ , ਬਲਾਤਕਾਰ , ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆਵਾਂ , ਦਹੇਜ ਅਤੇ ਤਲਾਕ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਾਜਕ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸਨੇ ਸਮੂਹ ਇਸਤਰੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਦਰਦ ਨੂੰ ਲੋਕ ਦਰਦ ਬਣਾਕੇ ਲਿਖਿਆ। ਲਗਪਗ 1 ਸਦੀ ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਤੇ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਬਣਾਕੇ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਸਾਹਿਤ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਦੀ ਛਾਪ ਛੱਡੀ।   ਆਪ ਨੂੰ ਫੋਟੋਗ੍ਰਾਫੀ , ਨਿ੍ਹਤ ਅਤੇ ਸੰਗੀਤ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਸੀ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਕੌਰ ਦਾ ਜਨਮ 31 ਅਗਸਤ 1919 ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਵਿਖੇ ਮਾਤਾ ਰਾਜ ਬੀਬੀ ਅਤੇ ਪਿਤਾ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹਿਤਕਾਰੀ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਬਰਜ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਵਾਲੇੇ ਵਿਅਕਤੀ ਸਨ। ਆਪ ਸਿਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਕੌਰ ਦੀ ਮਾਂ ਜਦੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਾ ਅਜੇ 11 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਹੀ ਸਨ ਤਾਂ ਸਵਰਗਵਾਸ ਹੋ ਗਏ ਸਨ , ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਅ...

  ਕਈ ਇਨਸਾਨ ਐਸੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੀ ਸਮਾਜਕ , ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਅਤੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲੋਂ ਆਪਣੀ ਕਲਾਤਮਿਕ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀ ਨੂੰ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜ਼ੀਹ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਫ਼ਕਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਆਪਣੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਣਾਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।   ਉਹ ਉਠਦਿਆਂ , ਬੈਠਦਿਆਂ , ਖਾਂਦਿਆਂ , ਪੀਂਦਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਵਿਚਰਦਿਆਂ ਕਲਾ ਵਿਚ ਹੀ ਸਮੋਏ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਕਲਾਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ , ਸਭਿਅਤਾ , ਪਹਿਰਾਵਾ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਸਰਬਕਲਾ ਸੰਪੂਰਨ ਇਨਸਾਨ ਅਤੇ ਕਲਾਕਾਰ ਹਨ , ਪ੍ਰਮਿੰਦਰਪਾਲ ਕੌਰ ਜਿਹੜੇ ਕਲਾ ਨੂੰ ਸਮੁੱਚੇ ਤੌਰ ਤੇ ਸਮਰਪਤ ਹਨ। ਕਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰੋਮ ਰੋਮ ਵਿਚ ਰਸੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਰੰਗਮੰਚ ਦੀ ਉਹ ਲੱਟੂ ਹੈ। ਨਾਟਕ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਨਾ ਕਰਨੀ ਅਤੇ ਆਪ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਟਕਾਂ ਵਿਚ ਨਾਇਕਾ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣੀ ਉਸਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਅਹਿਮ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਘਰ ਫ਼ੂਕ ਤਮਾਸ਼ਾ ਵੇਖਣ ਵਾਲੀ ਨਾਇਕਾ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਨਾਟਕਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵਿਲੱਖਣ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁਧ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਤਰੀ ਜਾਤੀ ਤੇ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਘਿਨਾਉਣੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਦਾ ਪਰਦਾ ਫਾਸ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਅਜਿਹੇ ਵਿਸ਼ੇ ਚੁਣਦੀ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਵਾਰ ਆਮ ਲੋਕ ਨਾਮ ਲੈਣ ਤੋਂ ਵੀ ਝਿਜਕਦੇ ਹਨ। ਬਲਾਤਕਾਰ , ਨਸ਼ੇ , ਵਿਧਵਾ ਇਸਤਰੀਆਂ ਦਾ ਜੀਉਣਾ , ਦਾਜ ਅਤੇ ਆਦਿ। ਪ੍ਰੰਤੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇੱਕ ਖ਼ੂਬੀ ਇਹ ਵ...

  ਇੱਕ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਵਿਚ ਗੁਲਾਬੋ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣੀ ਜਾਂਦੀ ਨਿਰਮਲ ਰਿਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਕੋਈ ਵੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਨਾਟਕ ਅਤੇ ਫਿਲਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਮਾਣਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਨਾਟਕ ਅਤੇ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀ ਐਕਟਰੈਸ ਨਿਰਮਲ ਰਿਸ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਦਾਕਾਰੀ ਦੀ ਛਾਪ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹ ਲਿਆ ਹੈ। ਪੈਪਸੂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਛੜੇ ਇਲਾਕੇ ਮਾਨਸਾ ਵਿਖੇ ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਬਲਦੇਵ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਰਿਸ਼ੀ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਬਚਨੀ ਦੇਵੀ ਦੇ ਘਰ 1 ਨਵੰਬਰ 1943 ਨੂੰ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਮੁੱਢਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਮਾਨਸਾ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਅਦਾਕਾਰੀ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਆਪਨੂੰ ਸਕੂਲ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਹੀ ਲੱਗ ਗਿਆ ਜੋ ਕਿ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜਿ੍ਹਆ। ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਦੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿਚ ਆਪ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਉਹ ਸਕੂਲ ਅਤੇ ਕਾਲਜ ਵਿਚ ਐਨ.ਸੀ.ਸੀ.ਦੀ ਕੈਡਟ ਵੀ ਰਹੀ। ਨਿਰਮਲ ਰਿਸ਼ੀ ਖੋਹ ਖੋਹ , ਸ਼ੂਟਿੰਗ , ਬਾਸਕਟਬਾਲ   ਅਤੇ ਅਥਲੈਟਿਕਸ ਦੀ ਖਿਡਾਰਨ ਵੀ ਰਹੀ। ਉਸਨੇ 1966 ਵਿਚ ਰਾਜਸਥਾਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜੈਪੁਰ ਤੋਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਖੇਡਾਂ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰੀ ਬਰਾਬਰ ਚਲਦੇ ਰਹੇ। ਉਸਨੇ ਸਰੀਰਕ ਸਿਖਿਆ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਚ ਐਮ.ਫਿਲ ਸਰਕਾਰੀ ਸਰੀਰਕ ਸਿਖਿਆ ਕਾਲਜ ਪਟਿਆਲਾ ਤੋਂ ਕੀਤੀ। ਸਰੀਰਕ ਸਿਖਿਆ ਉਸਦਾ ਚਹੇਤਾ ਵਿਸ਼ਾ ਸੀ , ਇਸ ਲਈ ਉਸਨੇ ਬੀ.ਪੀ.ਐਡ ਅਤੇ ਐਮ.ਐਡ ਸਰੀਰਕ ਸਿਖਿਆ ਵੀ ਪਾਸ ਕੀਤੀਆਂ। 196...

  ਲਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਦੀਬਾਂ ਵੱਲੋਂ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੇਬਾਕ ਫੋਟੋ ਪੱਤਰਕਾਰ , ਖੋਜੀ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ , ਵਿਦਵਾਨ ਲੇਖਕ , ਕਾਲਮ ਨਵੀਸ , ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਧਾਰਨੀ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਕ ਜੈਤੇਗ ਸਿੰਘ ਅਨੰਤ ਹੁਰਾਂ ਦੇ ਮਾਂ ਬੋਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਲਈ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੋ.ਆਸ਼ਿਕ ਰਾਹੀਲ ਵੱਲੋਂ ਸੰਪਾਦਿਤ ਕੀਤੀ ਪੁਸਤਕ ‘‘ਮੋਤੀ ਪੰਜ ਦਰਿਆਵਾਂ ਦਾ’’ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਲਾਮਿਸਾਲ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਲਹਿੰਦੇ ਅਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਹਿਤਕਾਰਾਂ , ਖੋਜੀ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦਰਮਿਆਨ ਸਾਹਿਤਕ ਕੜੀ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ। ਸਾਹਿਤਕ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਪੁਸਤਕ ਹੈ , ਜਿਹੜੀ ਲਹਿੰਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅਦੀਬਾਂ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਰਾਂ ਨੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੇਖਕ ਬਾਰੇ ਲਿਖੀ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਲੇਖ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਖੇਤਰਾਂ ਦੇ ਉਘੇ ਮਾਹਿਰ ਵਿਦਵਾਨ ਹਨ , ਜਿਹੜੇ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਅਤੇ ਕਾਲਜਾਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖੀ , ਪੱਤਰਕਾਰ ਅਤੇ ਕਈ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਅਦਾਰੇ ਅਤੇ ਤਨਜ਼ੀਮਾਂ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਪ੍ਰੋ.ਆਸ਼ਿਕ ਰਾਹੀਲ , ਸੰਪਾਦਕ , ਡਾ.ਸਈਅਦ ਅੱਖਤਰ ਹੁਸੈਨ ਅੱਖਤਰ ਮਹੀਨੇਵਾਰ ਲਹਿਰਾਂ ਅਖਬਾਰ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਪਾਦਕ , ਇਹਸਾਨ ਬਾਜਵਾ ਸਦਰ ਮਜਲਿਸ ਹਾਸ਼ਮ ਸ਼ਾਹ , ਮਸਊਦ ਚੌਧਰੀ ਜਰਮਨ , ਇਕਬਾਲ ਕੇਸਰ ਚੇਅਰਮੈਨ , ਪੰਜਾਬੀ ਖੋਜਗੜ੍ਹ , ਪ੍ਰੋ.ਡਾ.ਨਬੀਲਾ ਰਹਿਮਨ , ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਸ਼ੋਬਾ ਪੰ...

  ਪੰਜਾਬ ਗੁਰੂਆਂ , ਪੀਰਾਂ , ਫਕੀਰਾਂ , ਸੰਤਾਂ , ਭਗਤਾਂ , ਮਹਾਤਮਾਵਾਂ , ਰਿਸ਼ੀਆਂ ਮੁਨੀਆਂ ਦੀ ਧਰਤੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਇਤਹਾਸਿਕ ਤੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਵਿਰਸਾ ਅਮੀਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਰਸੇ ਦਾ ਇਥੋ ਦੀ ਲੋਕਾਈ ਤੇ ਬੜਾ ਗੂੜ੍ਹਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਪੁਰਾਣੇ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ , ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਭਰਾਤਰੀ ਭਾਵ ਦਾ ਬੋਲ ਬਾਲਾ ਸੀ। ਇਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣਾ ਫਰਜ ਸਮਝਦੇ ਸਨ। ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੁੱਖੀ ਦੇ ਮੁੰਹੋ ਨਿਕਲਿਆ ਹਰ ਸ਼ਬਦ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਲਈ ਹੁਕਮ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਇਥੋ ਤੱਕ ਕਿ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਬਜੁਰਗਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।   ਸਮੇ ਦੀ ਤੇਜੀ , ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਸਾਧਨਾ ਦੇ ਆਉਣ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਤਿਆਂ ਵਿਚ ਤ੍ਰੇੜਾਂ ਆਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪਤਾ ਨਹੀ ਕਿਉਂ ਦਾਜ ਦਹੇਜ ਦੀ ਸਮਜਿਕ ਬੁਰਾਈ ਨੇ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ ਬਾਣੇ ਵਿਚ ਏਨੀ ਤਰੇੜ ਕਿਉਂ ਲਿਆਂਦੀ ਹੈ। ਸਟੋਵ ਦੇ ਫਟਣ , ਗੈਸ ਦੇ ਰਿਸਣ ਅਤੇ ਚੁਲੇ ਜਲਾਉਣ ਸਮੇ ਨੂੰਹ ਦੇ ਕਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਅੱਗ ਕਿੳਂੁ ਲਗਦੀ ਹੈ ? ਸੱਸ , ਨੰਣਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਕਿਉ ਨਹੀ ਲਗਦੀ ? ਪਰਿਵਾਰਕ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿਚ ਤਰੇੜ ਦਾ ਮੁਖ ਕਾਰਨ ਦਾਜ ਦਹੇਜ ਬਣਿਆ ਹੈ।   ਪ੍ਰੰਤੂ ਅਜ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਨਜਰ ਲੱਗ ਗਈ ਹੈ। ਅੱਜ ਭਰਾ ਭਰਾ ਦਾ ਵੈਰੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮਾਂ ਦਾ ਪੀਤਾ ਦੁਧ ਵੀ ਅੱਜ ਜਹਿਰ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰੋਫੇਸਰ ਮੋਹਨ ਸਿੰ...