Rabta Punjab

  ਕਵਿਤਾ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਦੇ ਅਨੁਭਵ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਸੂਖਮ ਭਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਪਰਮਜੀਤ ਵਿਰਕ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੇਵਾ ਮੁਕਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਪਰੰਤੂ ਉਸਦਾ ‘ ਨਾ ਤਾਰੇ ਭਰਨ ਹੁੰਗਾਰੇ ’ ਪਲੇਠਾ   ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ , ਉਸ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਦੌਰਾਨ ਹੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤਾ ਸੀ । ਅਚੰਭੇ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਭਲਮਾਨੀ ਦੇ ਮੁਹਾਂਦਰੇ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ ਇਕ ਸੰਜੀਦਾ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਵਿਅਕਤੀ ਵਲੋਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਲਗਦੀਆਂ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸ ਕਾਵਿ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਵਿੱਚ 40 ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਵੀ ਦੀ   ਮਾਨਵਵਾਦੀ ਅਤੇ ਰੁਮਾਂਸਵਾਦੀ ਸੋਚ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ । ਸਮਾਜਿਕ ਤਾਣੇ ਬਾਣੇ ਵਿੱਚ ਜੋ ਕੁਝ ਵਾਪਰ ਰਿਹਾ ਹੈ , ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦਾ ਨਿਧੜਕ ਹੋ ਕੇ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ । ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਖਿਲਵਾੜ , ਨਸ਼ੇ , ਆਧੁਨਿਕਤਾ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ , ਵਿਰਾਸਤ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟਣਾ , ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਬੇਪ੍ਰਵਾਹੀ , ਪਰਵਾਸ ਦਾ ਸੰਤਾਪ , ਦਾਜ , ਭਰੂਣ ਹੱਤਿਆ ਅਤੇ ਭ...

     ਡਾ ਤੇਜਵੰਤ ਮਾਨ ਇਕ ਸੁਦਿ੍ਰੜ੍ਹ ਅਤੇ ਨਿਵੇਕਲੀ ਸੋਚ ਵਾਲਾ ਆਲੋਚਕ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਪ੍ਰੰਪਰਾਗਤ ਆਲੋਚਨਾ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਉਹ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਹੀ ਕੀਰਤੀਮਾਨ ਸਥਾਪਤ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ‘ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ ’ ਪੁਸਤਕ ਵੀ ਆਪਣੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਾਲ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ । ਜਿਹੜੇ ਨਾਵਲਾਂ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੇਪਰ ਲਿਖੇ ਅਤੇ ਜੋ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹੇ ਗਏ ਜਾਂ ਜੋ ਨਾਵਲਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਚਿੱਠੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ , ਉਹ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ । ਲੇਖਕ ਭਾਵੇਂ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਸੋਚ ਅਨੁਸਾਰ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੇ ਹਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਸਾਰਥਿਕ ਅਤੇ ਤੱਥਾਂ ‘ ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ । ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਮੁੱਚੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ ਬਾਰੇ ਰਵਾਇਤੀ ਕਿਸਮ ਦੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨਹੀਂ ਵਰਤੀ , ਸਗੋਂ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਅਨੁਸਾਰ ਨਾਵਲਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਨਾਵਲਾਂ ਨੂੰ ਪਰਖਣ ਦੀ ਸੋਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਲੱਖਣ ਹੈ । ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਵਿੱਚ 44 ਨਾਵਲਕਾਰਾਂ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਕ   ਨਾਵਲ ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਅਧੀਨ ਚੈਪਟਰ ਬਣਾਏ ਹਨ ਪ੍ਰੰਤੂ ਲੇਖਕ ਨੇ ਨਾਵਲਕਾਰਾ...